I - Όραμα και στόχοι

Η θεατρική αγωγή αποτελεί ένα ισχυρό όπλο αλλά και ανάγκη για ένα σύγχρονο σχολείο, καθώς προσφέρει στο παιδί μια βαθύτερη γνώση του εαυτού του, ανάπτυξη της εφευρετικότητας, της φαντασίας, της δημιουργικότητας, βιωματική γνώση, βελτίωση της γλωσσικής του ικανότητας, το βοηθά στην ένταξή του στην ομάδα και στην επικοινωνία του με τους άλλους, το φέρνει σε επαφή με άλλες τέχνες. Το θέατρο είναι φύσει διαθεματικό, είναι μια τέχνη συνοπτική και κάθε θεατρική παράσταση αποτελεί ένα μεγάλο «project» - εργαλείο στα χέρια του εκπαιδευτικού, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιήσει, ώστε να βοηθήσει τους μαθητές να αναπτύξουν τις ικανότητες και τις κλίσεις τους, προκειμένου να λειτουργούν αρμονικά ως αυτόνομες προσωπικότητες μέσα στην ομάδα, καθώς βασική αποστολή των εκπαιδευτηρίων Παλλάδιο είναι να «διαμορφώσουμε υγιείς, ολοκληρωμένους και ευτυχισμένους ανθρώπους».

II - Περιγραφή Έργου

Commedia dell’ Arte: Λαϊκή, ιταλική, αυτοσχεδιαστική κωμωδία που αναπτύχθηκε μεταξύ 16ου και 18ου αιώνα. Στηρίζεται πρωταρχικά στον ηθοποιό και όχι στον συγγραφέα. Τα τρία θεμελιώδη χαρακτηριστικά της Commedia dell' Arte ήταν ο αυτοσχεδιασμός, η μάσκα και οι τυποποιημένοι χαρακτήρες-τύποι (όπως ο Αρλεκίνο, η Κολομπίνα, ο Πανταλόνε, ο Καπιτάνο, ο Ντοτόρε). Οι ηθοποιοί δούλευαν ένα γενικό σχέδιο πλοκής πάνω στο οποίο αυτοσχεδίαζαν τον διάλογο και τη δράση. Κάθε ηθοποιός έπαιζε πάντα τον ίδιο χαρακτήρα με τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά του, το κοστούμι και τη μάσκα του.

Το έργο ακολούθησε τα παρακάτω βήματα:

• - Εισαγωγή στο είδος της Commedia dell’ Arte: Μετά από μια σύντομη παρουσίαση των βασικών ιστορικών στοιχείων και χαρακτηριστικών της commedia, οι μαθητές χωρίστηκαν σε ομάδες. Σε κάθε ομάδα ανατέθηκε ένα συγκεκριμένο θέμα εργασίας, όπως για παράδειγμα το ιστορικό πλαίσιο, οι βασικοί χαρακτήρες της commedia, πώς προέκυψε το είδος της commedia, άλλα είδη θεάτρου που επηρεάστηκαν από το συγκεκριμένο θεατρικό είδος.
• - Παρουσίαση εργασιών: Ζητήθηκε από τους μαθητές να παρουσιάσουν τις εργασίες με όποιον τρόπο εκείνοι επιθυμούσαν με έμφαση στην πρωτοτυπία. Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά καθώς η έμπνευση προέκυψε μέσα από τα ίδια τα στοιχεία του είδους κι έτσι ο αυτοσχεδιασμός, η φαντασία και η διαδραστικότητα είχαν τον κύριο λόγο.
• - Κινησιολογία: Κάθε χαρακτήρας της Commedia dell’ Arte έχει στερεότυπα χαρακτηριστικά στην εμφάνιση, στον χαρακτήρα, στην κινησιολογία του. Επόμενο βήμα, αποτέλεσε ο πειραματισμός και η σωματοποίηση των χαρακτηριστικών αυτών. Η χρήση βιντεοπροβολών αποδείχτηκε ιδιαιτέρως χρήσιμη. Στο στάδιο αυτό οι μαθητές είχαν ακούσματα αναγεννησιακής μουσικής καθώς και παραδοσιακής ιταλικής μουσικής.
• - Γνωριμία με συγγραφείς, οι οποίοι επηρεάστηκαν από την Commedia dell’ Arte: Αυτοσχεδιασμοί πάνω σε αποσπάσματα θεατρικών έργων των συγγραφέων αυτών, συζήτηση - εντοπισμός των κύριων στοιχείων της Commedia στα κείμενα αλλά και μετεξέλιξή τους στον χρόνο. Ακολούθησε η τελική επιλογή των θεατρικών έργων: «Το Καινούργιο Σπίτι» και «Υπηρέτης δύο Αφεντάδων» του Κάρλο Γκολντόνι.
• - Μάσκα: Βασικό στοιχείο της Commedia dell’ Arte και η πρώτη επαφή του ηθοποιού με τα εξωτερικά χαρακτηριστικά του είναι η μάσκα που καλύπτει το μισό ή και ολόκληρο το πρόσωπό του, η οποία συνδέεται άρρηκτα με τη σκηνική του κίνηση. Οι μαθητές παρακολούθησαν ποικίλες τεχνικές κατασκευής σε βιντεοπροβολή από το εργαστήριο μάσκας «La Fucina dei Miracoli» της Βενετίας. Στη συνέχεια, ο κάθε μαθητής σχεδίασε το πώς φαντάζεται τη μορφή της μάσκας του χαρακτήρα που είχε επιλέξει να ταυτιστεί. Η διαδικασία της κατασκευής της χειροποίητης μάσκας, κράτησε ζωηρό το ενδιαφέρον των μαθητών καθώς ήρθαν σε επαφή και πειραματίστηκαν με καινούργια υλικά ενώ αντάλλαξαν μεταξύ τους ιδέες για τις εφαρμογές τους. 
• - Κοστούμια: Η ενδυμασία των χαρακτήρων της Commedia dell’ Arte είναι καθορισμένη. Οι μαθητές όμως  πρότειναν να «ξεφύγουν» από μια κλασική προσέγγιση στον τομέα αυτόν και να δημιουργήσουν μία κοινή για όλους στολή με κοινή αισθητική, προβάλλοντας περισσότερο τη μάσκα που είχαν κατασκευάσει που θα αναδείκνυε τον χαρακτήρα τους.
• - Τελικές πρόβες: Στο τελικό αυτό στάδιο, οι μαθητές έπρεπε να συνδυάσουν όλα όσα διδάχτηκαν κάνοντάς τα πράξη.

III - Εξειδικευμένη τεχνογνωσία - Καινοτομία

Πέρα από την εμφανή διαθεματικότητα του έργου, όπου συνδυάστηκαν διαφορετικές τέχνες όπως ο χορός, η μουσική, η ενδυματολογία, τα εικαστικά κάτω από την εποπτεία της θεατρικής τέχνης, η μεγαλύτερη πρόκληση για τους μαθητές ήταν η ελευθερία που τους δόθηκε και που έπρεπε οι ίδιοι να διαχειριστούν. Τα παιδιά συνειδητοποίησαν τη δυσκολία αυτής της αυτοδιαχείρισης και της διαδραστικότητας που χαρακτήριζε την παράστασή τους. Κατάφεραν να επικοινωνήσουν όχι μόνο μεταξύ τους αλλά και με το κοινό τους με έναν τρόπο εξαιρετικά απελευθερωτικό.

IV - Προκλήσεις - Εμπόδια

Αρχικά, τα παιδιά αντιμετώπισαν τη νέα αυτή πρόκληση με καχυποψία και αμηχανία. Επρόκειτο για έναν τελείως διαφορετικό τρόπο προσέγγισης και για ένα είδος θεάτρου άγνωστο για τα περισσότερα από αυτά. Ορισμένοι μαθητές αισθάνθηκαν ίσως ότι «ξεβολεύονται» από τον τυπικό τρόπο στησίματος μιας παράστασης, όπου όλα είναι σαφώς προδιαγεγραμμένα. Η αρχή είναι πάντα δύσκολη και για να προκύψει η πράξη απαιτείται μια δημιουργική επαφή και εξοικείωση με τη θεωρία. Μετά από τις πρώτες προβολές και συζητήσεις, τα παιδιά άρχισαν σταδιακά να «αφήνονται» και να πειραματίζονται με ένα νέο είδος υποκριτικής, με μια άγνωστη – μη ρεαλιστική κινησιολογία, με τη χρήση της μάσκας. Ανακάλυψαν νέα εκφραστικά μέσα, σωματικές και φωνητικές δεξιότητες και κατάφεραν να τα συνδυάσουν δημιουργικά.

V - Άλλα Δεδομένα

Για να έχει μια δραστηριότητα θεατρικής αγωγής παιδαγωγική αξία, θα πρέπει οι μαθητές να μαθαίνουν κάτι καινούργιο, να προβληματίζονται, να πειραματίζονται και να ανακαλύπτουν. Πέρα όμως από τις γνώσεις που αποκόμισαν, τα παιδιά έμαθαν να εργάζονται με έναν διαφορετικό, πιο δημιουργικό τρόπο, ο οποίος τους βοήθησε να τολμούν και να μη φοβούνται το καινούργιο. Επίσης, μετά από αυτή τη θεατρική περιπέτεια που έζησαν αυξήθηκε εκτός από τη συνεργατικότητά τους, η εξωστρέφεια και η πρωτοβουλία τους.