I - Όραμα και στόχοι

Όραμα του εκπαιδευτικού μας οργανισμού είναι να έχουμε κοντά μας μαθητές χαρούμενους και να συμβάλλουμε, ώστε στο μέλλον να γίνουν υγιείς, και ευτυχισμένοι άνθρωποι, επιτυχημένοι επαγγελματίες και ενεργοί πολίτες του κόσμου. Στα πλαίσια αυτά, τμήμα της στρατηγικής της εκπαιδευτικής μας ομάδας είναι οι μαθητές να καλλιεργήσουν σημαντικές πτυχές της προσωπικότητάς τους μέσα από τη λογοτεχνία.

Στη στοχοθεσία μας, προέχει οι μαθητές μας:

1. Να έρχονται σε επαφή με κείμενα Ελλήνων και ξένων συγγραφέων, χωρίς απαραίτητα αυτό να συνοδεύεται από τη διδασκαλία κάποιου συγκεκριμένου γραμματικού φαινομένου, όπως συμβαίνει με τα περισσότερα κείμενα του σχολικού βιβλίου.
2. Να γνωρίσουν την ιστορία, την κουλτούρα και τις συνήθειες άλλων λαών.
3. Να διαβάζουν κείμενα μέσα από ιστορικά μυθιστορήματα, ώστε, σε συνδυασμό με το μάθημα της Ιστορίας να διαπιστώσουν ότι μια ολόκληρη κοινωνία υπήρξε πίσω από ιστορικά πρόσωπα, γεγονότα και μάχες, κάτι που πολύ δύσκολα μπορούν να αντιληφθούν μέσα από την παραδοσιακή διδασκαλία.
4. Να κατανοήσουν τις επιπτώσεις των πολέμων στην ανθρωπότητα με αφορμή τις εθνικές επετείους. Μέσα από την εμπειρία μας αντιληφθήκαμε ότι με την κλασική μορφή εορτασμών δεν μπορούμε να επιτύχουμε αυτόν τον στόχο, οπότε αναζητήσαμε νέες προσεγγίσεις.
5. Να βιώσουν καταστάσεις μέσω των ηρώων στις οποίες δεν είναι εκτεθειμένοι λόγω ηλικίας.
6. Να βιώσουν τη χαρά της ανάγνωσης και το ταξίδι που μπορεί να προσφέρει ένα βιβλίο. Η εκπαιδευτική εμπειρία μας έδειξε πως η ανάγνωση των βιβλίων συχνά είναι επιβεβλημένη από την οικογένεια και το σχολείο και τα παιδιά τη θεωρούν ως κάτι καταναγκαστικό. Βασικός στόχος μας είναι να ανατρέψουμε αυτήν την πεποίθηση.

II - Περιγραφή Έργου

Η ανάγκη επίτευξης των παραπάνω στόχων, μας οδήγησε στον σχεδιασμό του προγράμματος «Συντροφιά με ένα βιβλίο». Οι βασικότερες ενέργειες είναι:

•  Εμπλουτίσαμε το μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας με ανάγνωση και ανάλυση λογοτεχνικών βιβλίων. Για παράδειγμα, την τρέχουσα σχολική χρονιά 2018-2019 όλες οι τάξεις ασχολούνται με ένα έργο της Πηνελόπης Δέλτα, ενώ η ΣΤ’ τάξη κλείνει τη σχολική χρονιά με ένα λογοτεχνικό αφιέρωμα.
•  Προσκαλούμε συγγραφείς να επισκεφθούν το σχολείο και να μιλήσουν με τα παιδιά για τη συγγραφική τέχνη.
•  Οι πιο μεγάλοι μαθητές διάβασαν το βιβλίο «Ο γύρος του κόσμου σε 80 ημέρες» στους μικρότερους του σχολείου και σχεδίασαν για αυτούς έναν χάρτη βασισμένο στο βιβλίο.
•  Εμπλέξαμε εκπαιδευτικό, με σπουδές βιβλιοθηκονομίας, ώστε να βοηθά τα παιδιά να επιλέξουν βιβλία των ενδιαφερόντων τους από τη βιβλιοθήκη του σχολείου, στην οποία υπάρχουν βιβλία λογοτεχνικά, φυσικών επιστημών, ιστορίας, ξενόγλωσσα καθώς και επιστημονικά περιοδικά.
•  Αξιοποιούμε τις εθνικές επετείους δουλεύοντας με τους μαθητές βιβλία που αναφέρονται στις αντίστοιχες εποχές. Για παράδειγμα, όταν εορτάζεται η επέτειος της 28ης Οκτωβρίου στο μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας διδάσκεται «Ο Μεγάλος Περίπατος του Πέτρου» της Άλκης Ζέη.
•  Στο μάθημα των Αγγλικών αναλύουμε με τα παιδιά δύο μυθιστορήματα.
•  Στο μάθημα του CLIL (Content and Language Integrated Learning) που απευθύνεται στις μικρές τάξεις του Δημοτικού, διαβάζονται αγγλικά παραμύθια.

III - Εξειδικευμένη τεχνογνωσία - καινοτομία

•  Το σχολείο έχει επενδύσει σε θέση εκπαιδευτικού ο οποίος διαθέτει την κατάλληλη τεχνογνωσία και με συντονιστικό ρόλο μαζί με τους υπόλοιπους εκπαιδευτικούς σχεδιάζει τις δράσεις και παρακολουθεί τη διαδικασία υλοποίησής τους. Μετά την ολοκλήρωση των δράσεων αξιολογούνται τα αποτελέσματα και γίνονται οι απαραίτητες διορθώσεις.
•  Οι μαθητές των μεγαλύτερων τάξεων αξιοποιούν τα iPad για την παρουσίαση εργασιών πάνω σε λογοτεχνικά βιβλία.
•  Χρησιμοποιούμε τον ειδικά διαμορφωμένο χώρο ευέλικτης διδασκαλίας για σύνδεση μέσω Skype με συγγραφείς ξένων χωρών. Για παράδειγμα, οι μαθητές της Ε’ Δημοτικού στη διάρκεια της σχολικής χρονιάς 2018-2019 πήραν συνέντευξη διαδικτυακά από τον Ισλανδό συγγραφέα Andri-Snaer Magnason, αφού εργάστηκαν πρώτα πάνω στο έργο του «Τα παιδιά ενός γαλάζιου πλανήτη». Επίσης, πληκτρολόγησαν το βιβλίο «Το κίτρινο λεωφορείο για την πατρίδα» του Χρήστου Μπουλώτη, προκειμένου να γραφτεί σε κώδικα Braille και να δωριστεί στη βιβλιοθήκη του Οίκου Τυφλών.
•  Στον τρισδιάστατο εκτυπωτή του σχολείου τυπώνονται ήρωες και αντικείμενα που σχετίζονται με τα βιβλία, ελληνικά και αγγλικά, με τα οποία ασχολήθηκαν οι μαθητές, ώστε να φτιαχτούν μικρές μακέτες που θυμίζουν στα παιδιά την αναγνωστική τους εμπειρία.
•  Στο σχολείο λειτουργούν δύο κινητές βιβλιοθήκες, μια για τις μικρές τάξεις και μια για τις μεγάλες, οι οποίες μεταφέρονται σε διαφορετική τάξη κάθε εβδομάδα. Τα πολύχρωμα μαξιλάρια που τις πλαισιώνουν και η δυνατότητά τους να κινούνται αλλάζουν την κλασική προσέγγιση της σχολικής βιβλιοθήκης.

IV - Προκλήσεις - Εμπόδια

•  Παρατηρήσαμε ότι τα παιδιά δυσκολεύονται να ερμηνεύσουν γεγονότα και καταστάσεις που δε συνδέονται με το μοντέλο της δικής τους εποχής, οικογένειας, κοινωνίας. Ο εκπαιδευτικός, βοηθάει τα παιδιά να εξετάσουν πολύπλευρα την κάθε εποχή και να διεισδύσουν στον κάθε χαρακτήρα προκειμένου να κατανοήσουν καλύτερα τα ήθη της εποχής και τις αντιδράσεις των ηρώων συγκρίνοντάς τις με το σήμερα.
•  Διαπιστώσαμε ότι οι μαθητές βλέπουν το διάβασμα των βιβλίων ως υποχρεωτικό που απλώς θα τους βοηθήσει να γίνουν καλύτεροι μαθητές. Όλες οι δράσεις μας έχουν ως κύριο στόχο να νιώσουν τα παιδιά τη χαρά της ανάγνωσης και να αποκτήσουν την αυτοπεποίθηση που δίνει η ευρυμάθεια. Παρόλο που το βιβλίο μπαίνει δομικά στην εκπαιδευτική διαδικασία, στόχος μας είναι ο ρόλος του να μην ταυτίζεται με την ακαδημαϊκή τους πορεία.

V - Άλλα Δεδομένα

Σχεδιάσαμε το πρόγραμμα «Συντροφιά με ένα βιβλίο» για να ανατρέψουμε την ιδέα των μαθητών πως το διάβασμα των λογοτεχνικών βιβλίων είναι μια διαδικασία δύσκολη και ανιαρή. Έχουμε πετύχει να βλέπουμε το μεγαλύτερο ποσοστό των μαθητών να χαίρεται διαβάζοντας βιβλία και βελτιώνουμε διαρκώς τη στρατηγική μας, προκειμένου το ποσοστό αυτό να αυξηθεί. Μέσα από τις επιμέρους πρακτικές και καινοτομίες παρατηρήσαμε ότι οι μαθητές του σχολείου μας:

1. Δανείζονται όλο και πιο συχνά από τη βιβλιοθήκη του σχολείου.
2. Χαίρονται πολύ, όταν φιλοξενούν την κινητή βιβλιοθήκη στην τάξη τους. Χαλαρώνουν στη διάρκεια της ημέρας, όταν μπορούν να ασχοληθούν με τα βιβλία.
3. Επιδιώκουν να διαβάσουν ολόκληρο το βιβλίο, με αποσπάσματα του οποίου έχουν ασχοληθεί μέσα στην τάξη.
4. Έχουν βελτιώσει σε μεγάλο βαθμό τον τρόπο που επικοινωνούν είτε γραπτά είτε προφορικά.
5. Αντιλαμβάνονται καλύτερα τα ιστορικά γεγονότα, εφόσον γνωρίζουν περισσότερα για το κοινωνικό πλαίσιο της κάθε εποχής.
6. Το λογοτεχνικό βιβλίο δε θεωρείται πια εξωσχολικό αλλά είναι κομμάτι μιας χαρούμενης σχολικής καθημερινότητας.