Περιγραφή του Έργου

Η σύγχρονη εκπαιδευτική φιλοσοφία προβλέπει ότι, προκειμένου το σχολείο να προετοιμάζει τους μαθητές του για την πραγματική κοινωνία, οικονομία και εν γένει πραγματικότητα που θα αντιμετωπίσουν ως πολίτες του μέλλοντος, πρέπει να μετασχηματιστεί από απλό χώρο παροχής γνώσεων, σε χώρο ανάπτυξης ιδεών, αρχών και δεξιοτήτων 21ου αιώνα [1]. 

Στα Εκπαιδευτήρια ΠΑΛΛΑΔΙΟ αναγνωρίσαμε ήδη, από τις αρχές της τρέχουσας δεκαετίας, την ανάγκη για προσαρμογή της διδασκαλίας στη φιλοσοφία αυτή και ξεκινήσαμε ένα έργο το οποίο αναπτύσσεται κάθε χρόνο με σταθερά βήματα: την εισαγωγή ψηφιακής 1:1 διδασκαλίας [2] στη σχολική καθημερινότητα.

Το έργο αυτό προκαλεί διάφορες αλλαγές στην στρατηγική του εκπαιδευτικού οργανισμού και βάζει πολλαπλές προκλήσεις: στον μετασχηματισμό της ύλης, στην κατάρτιση των εκπαιδευτών, στην τεχνολογική υποδομή, στις τακτικές της εκπαίδευσης, στην εξωστρέφεια.

Όραμα και Στόχοι

Το όραμα είναι, σε βάθος χρόνου, το ΠΑΛΛΑΔΙΟ να πρωτοπορεί στις εξελίξεις και να αξιοποιεί σταθερά και μακροπρόθεσμα την ψηφιακή τεχνολογία μέσα στην τάξη ώστε να εμπλουτίσει την μαθησιακή εμπειρία των παιδιών και να βελτιστοποιήσει τα εφόδια (γνώσεις, δεξιότητες, αξίες) που λαμβάνουν από αυτή.

Μεσοπρόθεσμα, σε ορίζοντα πενταετίας, ο στόχος που τέθηκε ήταν τα παιδιά των μεγαλύτερων τάξεων του Δημοτικού και του Γυμνασίου να χρησιμοποιούν tablet στην τάξη στα περισσότερα από τα διδακτικά αντικείμενα, ώστε με την πάροδο του χρόνου να μπορεί να γίνει αποτίμηση του έργου με ποσοτικά και ποιοτικά χαρακτηριστικά.

Διαρκείς στόχοι είναι να αναπτύσσουμε στο σχολείο:

• → την τεχνογνωσία
• → την υλικοτεχνική υποδομή
• → τις διαδικασίες

που θα καθιστούν την 1:1 διδασκαλία όσο γίνεται πιο αποδοτική και ουσιαστική για μαθητές, γονείς και εκπαιδευτικούς.

Φάσεις του Έργου

Το έργο ξεκίνησε το 2012 και είναι σε εξέλιξη έως σήμερα. Βέβαια, έχει ολοκληρώσει τον βασικό του κύκλο και έχει φτάσει σε περίοδο ωριμότητας. Διακρίνουμε τις παρακάτω φάσεις:

• → Φάση Ι (σχολικό έτος 2012-2013): πιλοτική εφαρμογή tablets σε τάξη, σε επιλεγμένα τμήματα και αντικείμενα
• → Φάση ΙΙ (σχολικά έτη έτος 2013-2014 και 2014-2015): εισαγωγή 1:1 στη βασική διαδικασία της Ε και της Στ Δημοτικού – οι μαθητές πλέον φέρνουν το δικό τους tablet στο σχολείο
• → Φάση ΙΙΙ (σχολικό έτος 2015-2016): εισαγωγή 1:1 στο Γυμνάσιο

Παρόλα αυτά, το έργο πρέπει να θεωρείται συνεχώς εξελισσόμενο και προστίθενται συνεχώς νέοι στόχοι. Μέσα στα επόμενα έτη, για παράδειγμα, επιδίωξή μας είναι η διδασκαλία με tablets να αναπτυχθεί στοχευμένα και σε μικρότερες τάξεις.

Τεχνογνωσία και Καινοτομία

Υποδομή και Επενδύσεις

Η μετατροπή της τάξης σε ψηφιακή σε τόσο μεγάλη κλίμακα έχει ιδιαίτερες απαιτήσεις από πλευράς υλικοτεχνικής υποδομής:

• → Στη φάση Ι αποκτήθηκαν 30 tablets, 5 νέα access points, 3 νέοι σταθμοί εργασίας για παραγωγή υλικού και 1 νέος server. Κάποια από τα tablets δόθηκαν στους εκπαιδευτικούς που συμμετείχαν στην πιλοτική δράση, και με τα υπόλοιπα δημιουργήθηκε μια εικονική τάξη με κοινόχρηστες συσκευές.
• → Στη φάση ΙΙ αποκτήθηκαν επιπλέον 20 tablets για εκπαιδευτικούς, ακόμα 5 access points, 1 firewall και αναβαθμίστηκαν τα σημεία εξόδου του δικτύου του σχολείου προκειμένου να αντέξουν τον φόρτο των πάνω από 100 συσκευών που πλέον ζητούν ταυτόχρονη ασύρματη πρόσβαση στο διαδίκτυο.
• → Στη φάση ΙΙΙ εγκαταστάθηκε νέος server που χρησιμοποιείται αποκλειστικά για την απομακρυσμένη διαχείριση των tablets, προκειμένου να δημιουργηθεί ένα πραγματικά ασφαλές και ελεγχόμενο ψηφιακό περιβάλλον για τα παιδιά. Επίσης, όλες οι αίθουσες στις οποίες υλοποιείται η 1:1 διαδικασία καθώς και τα αντίστοιχα εργαστήρια εξοπλίστηκαν με τερματικά που επιτρέπουν ασύρματη προβολή της οθόνης των tablets στους διαδραστικούς πίνακες σε πραγματικό χρόνο.

Εκπαιδευτικό Υλικό

Ένα από τα σημαντικότερα στοιχεία της ψηφιακής εκπαίδευσης είναι η ανάπτυξη του ψηφιακού υλικού. Παρά το γεγονός ότι τον κύριο ρόλο στη δημιουργία του υλικού έχουν οι εκπαιδευτικοί, στο σχολείο δημιουργήσαμε νέο τμήμα με ανθρώπους που ειδικεύονται στην ψηφιακή δημιουργία ώστε το υλικό που φτάνει στους μαθητές να είναι σε πολύ υψηλές προδιαγραφές. Το τμήμα ψηφιακού υλικού είναι επιφορτισμένο με την μετατροπή των σχολικών βιβλίων σε διαδραστικά και τη δημιουργία νέων ηλεκτρονικών βιβλίων που δημιουργούν οι εκπαιδευτικοί του σχολείου. Αυτό είναι μια σημαντική διαφοροποίηση σε σχέση με άλλες υλοποιήσεις, γιατί δίνει στο δάσκαλο της τάξης τη σιγουριά ότι το υλικό του θα είναι εκεί όταν το χρειάζεται, όποτε το χρειάζεται και ο ίδιος μπορεί να επικεντρωθεί στην ίδια τη διδασκαλία.

Επιμόρφωση Εκπαιδευτικών

Σε όλες τις φάσεις υλοποίησης του έργου, μεγάλο βάρος δίνεται στην επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, προκειμένου να υποστηρίξουν τη διαδικασία και να προσαρμόσουν τις τεχνικές τους στην ψηφιακή τάξη. Αυτό επιτυγχάνεται με συνεχή σεμινάρια επιμόρφωσης και διάχυσης των καλών πρακτικών μεταξύ των εκπαιδευτικών του σχολείου αλλά και σε συνεργασία με εξωτερικούς φορείς. Σημαντικό είναι το γεγονός ότι οι εκπαιδευτικοί εμπνέονται στο να συνδυάσουν τις παραδοσιακές πρακτικές με την ψηφιακή τάξη και το αποτέλεσμα είναι ένας εντελώς νέος τρόπος διδασκαλίας.

Καινοτομία και Τεχνογνωσία

Το έργο της 1:1 ψηφιακής τάξης έχει δώσει στο σχολείο τη δυνατότητα να αναμορφώσει πολλές από τις πρακτικές του σε διάφορα επίπεδα, να επαναπροσεγγίσει βασικές εκπαιδευτικές διαδικασίες:

• → ο διαμοιρασμός του εκπαιδευτικού υλικού, ο προγραμματισμός των καθηκόντων και η υποβολή τους από τα παιδιά γίνεται πλέον μέσω ψηφιακής πλατφόρμας κατευθείαν από και στα tablets των μαθητών
• → οι εργασίες των μαθητών δεν είναι πλέον μόνο γραπτές, αλλά περιλαμβάνουν παρουσιάσεις, βίντεο, φωτογραφικά κολλάζ, δημόσια παρουσίαση ιδεών και ιστολόγια.
• → τα ηλεκτρονικά βιβλία γράφονται από την αρχή, οπότε ανανεώνεται και το υλικό τους.

Αποτίμηση

Προκειμένου να αποτιμηθούν τα αποτελέσματα της δημιουργίας αυτού του έργου, το σχολείο έχει έρθει σε επαφή με ανεξάρτητο εξωτερικό φορέα, το Εργαστήριο CoSyLab του Πανεπιστημίου Πειραιά, ο οποίος μελετά τις πρακτικές και το εκπαιδευτικό τους αποτύπωμα στην εξέλιξη των μαθητών με στατιστικές έρευνες και ερωτηματολόγια, με παρακολούθηση μαθημάτων και προσωπικές συνεντεύξεις εκπαιδευτικών.

Προκλήσεις

Οι προκλήσεις που παρουσιάστηκαν τόσο πριν την έναρξη του έργου, όσο και κατά την υλοποίησή του είχαν να κάνουν λιγότερο με τον τεχνικό και περισσότερο με τον ανθρώπινο παράγοντα. Έτσι, οι μεν εκπαιδευτικοί έπρεπε να αναδιοργανώσουν το μάθημά τους και σε πολλές περιπτώσεις να αλλάξουν δομικά του στοιχεία, ενώ οι μαθητές έπρεπε να υιοθετήσουν τις ηλεκτρονικές συσκευές ως εργαλείο δουλειάς, προσαρμογή που έγινε ομαλά και πολύ ευκολότερα από ό,τι διαφαινόταν στην αρχή. Στην πραγματικότητα, η μεγαλύτερη πρόκληση ήταν και είναι να πειστούν οι γονείς για την αναγκαιότητα και την προστιθέμενη αξία που δίνει η 1:1 εκπαίδευση, κάτι που σταδιακά επιτυγχάνεται από τα εξαιρετικά αποτελέσματα που εμφανίζουν οι νέες δεξιότητες, ο ενθουσιασμός και η δημιουργικότητα των παιδιών τους.

[1] Δεξιότητες 21^ου αιώνα είναι ένα σύνολο εκπαιδευτικών αποτελεσμάτων που περιλαμβάνει τόσο την κατάκτηση του βασικού ακαδημαϊκού περιεχομένου, όσο και την ανάπτυξη ανώτερης τάξης δεξιοτήτων σκέψης και ευκαιριών μάθησης. Συνδέεται με έναν κίνημα στην εκπαίδευση που δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην ικανότητα όχι μόνο απόκτησης γνώσεων, αλλά και εφαρμογής τους σε πραγματικές συνθήκες για την αντιμετώπιση νέων, μη τυπικών προβλημάτων (περισσότερα: www.p21.org).

[2] 1:1 διδασκαλία είναι η εκπαιδευτική πρακτική σύμφωνα με την οποία κάθε παιδί έχει μια ψηφιακή συσκευή στη διάθεσή του τόσο κατά τη διάρκεια του μαθήματος όσο και της προετοιμασίας του στο σπίτι.